Afl. 157 Waarom afvallen op wilskracht niet werkt

Afvallen op wilskracht werkt niet en veroorzaakt een strijd met eten. Maar waarom? Zodra je dit begrijpt wordt het gemakkelijk om deze aanpak voorgoed los te laten. Slank worden en blijven gaat over het veranderen van je relatie met eten. Zodra die relatie goed voelt en klopt hoef je niets vol te houden. Je valt af en komt niet meer aan.

Het veranderen van je relatie met eten voelt ook fijn om te doen. Je voelt dat je eindelijk de oorzaak aanpakt en succes onvermijdelijk is. Het veroorzaakt ook geen spanning met eten maar lost die spanning juist op. Als je niet tevreden bent over jouw omgang met eten is deze les een must.

---

Wat je ontdekt:

• Wat afvallen op wilskracht is.
• Waarom afvallen op wilskracht averechts werkt.
• Hoe je de spanning met eten voorkomt, die afvallen op wilskracht veroorzaakt.

---

 

Transcript Afl. 157

Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll en dit is aflevering 157. Je luistert naar Etenslessen, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten. Mijn naam is Marjena Moll. Ik ben je coach en ik introduceer je graag in mijn Etenslessen, waardoor je ontdekt hoe je afvalt zonder dieet en een fantastische relatie met eten creëert. Laten we beginnen bij

Hallo. Hoe is het? Hoe gaat het met je? We gaan het hebben over afvallen op wilskracht. Wat is het? Waarom werkt het niet en leidt het zelfs tot een strijd met eten?

Alle ontdekkingen die ik hierover hebben gedaan hebben geleid tot het ontwikkelen van mijn Etenslessen, mijn formule voor blijvend gewichtsverlies omdat ik zag dat afvallen op wilskracht niet werkt. En ik wil met je in deze les helemaal terug naar deze basis, omdat ik weet dat hoe duidelijker jij kan zien waarom het niet werkt en dat concept kan beetpakken en voor jezelf definiëren, des te gemakkelijker het voor je wordt om te ontdekken wat dan wel werkt. Mijn grootste ontdekking in het oplossen van mijn strijd met eten is dat een probleem zich pas laat oplossen nadat het eerst is begrepen. En in deze les wil ik je een beter begrip geven van afvallen op wilskracht en waarom het niet werkt. Dus laten we daarnaar kijken.

Wat is het? Afvallen op wilskracht zit diep in onze dieetcultuur. Het is ons paradigma op afvallen. De lens waardoor we naar dit onderwerp kijken. En dat hoor je ook terug in onze taal. Als mensen praten over afvallen, dan gebruiken ze woorden zoals je moet het gewoon graag genoeg willen. Je moet gewoon doorzetten. Je moet blijven opletten. En al die termen verwijzen naar wilskracht. Dit paradigma zit zo diep in onze dieetcultuur dat je het bijna niet meer herkent als een aanname die we doen. Een idee wat we als collectief met elkaar hebben geadopteerd. Afvallen is gewoon iets wat je op wilskracht doet. Maar werkt het? 

Ik heb dat afvallen op wilskracht in een model gezet. Ik schrijf op dit moment een boek, het boek Etenslessen en dit model komt in dat boek. Afvallen op wilskracht heb ik vertaald naar een model wat eruitziet als een hele simpele som. Dieet + wilskracht is streefgewicht. Dieet + wilskracht is streefgewicht. Een dieet is een leefregel voor voeding en drinken en wilskracht is energie. Anders gezegd met regels en energie creëer je je streefgewicht. Je hebt verschillende soorten diëten en die leefregels voor voeding en drinken, dat is hoe het vertaald staat in het woordenboek, als leefregel voor voeding en drinken. Je hebt verschillende soorten diëten. Als je een dieet volgt wat jou helpt om gewicht te verliezen, dan word je verteld wat je mag eten, wanneer en hoeveel. En als je een levensstijl dieet volgt dan krijg je leefregels die gaan over vitaliteit, gezondheid en het functioneren van je lichaam. In beide gevallen krijg je dus leefregels aangereikt en die leefregels volg je op wilskracht.

Regels geven grenzen aan en die definiëren in dit geval voor jou waar je van afvalt en waar je van aankomt. Wat gezond is en wat ongezond is. Met andere woorden wanneer je het goed doet of fout doet. Dus de regels van je dieet, die leefregels, die geven de grens aan tussen goed en fout, gezond en ongezond afvallen en aankomen. En de vraag is of je die op wilskracht kan volgen omdat voedsel een primaire behoefte is. Zonder voedsel kunnen we niet leven. Eten is primair gedrag en kan je dat primaire gedrag op wilskracht bedwingen. Da’s natuurlijk een hele interessante vraag, want primair gedrag wordt natuurlijk door het brein enorm krachtig bewaakt. Als je zonder voedsel niet kan leven, dan is de wil om te eten, die zit diep in je DNA gesleten. En de vraag die we hier stellen is goh, kan je daar met wilskracht tegen ingaan? Kan dat voor je werken? We gaan een stapje dieper.

Je hebt dus leefregels gekregen over wat mag en wat niet mag, wat goed is en slecht is, waar je van aankomt en waar je van afvalt. En als je jouw dieet op wilskracht volgt, ga je natuurlijk het eten tegenkomen wat buiten je dieet valt. Denk maar aan de markt waar je overheen loopt. Het is een lekkere frisse dag en buiten over die markt ruik je ineens de walmen van vers gebakken patat of van vers gebakken stroopwafels. Of je krijgt onverwacht bezoek en iemand neemt een traktatie voor je mee en die staat de rest van de middag of avond tussen jullie in op tafel. Of je zit s avonds op de bank en een huisgenoot van jou hoor je ineens in de keuken ritselen met een verpakking en er wordt een la opengetrokken. En dat is allemaal dat eten wat niet binnen jouw dieet valt.

Op het moment dat je dat eten ziet, ruikt, hoort en als je het niet tegenkomt aan denkt. En je voelt daar verlangen bij, dan creëert dat spanning. Het is dat moment waarop je denkt ah, dit lijkt me lekker zeg. Oh nee, ik mag dat niet hebben. Oh nee. Anders val ik niet af. Oh nee, dat is ongezond voor mij. Oeh, dat mag ik met mijn aandoening zeker niet eten. Dus je voelt aan de ene kant verlangen. Maar het is verlangen naar eten wat je niet hebben mag en dat creëert een spanning in jou. De spanning tussen verlangen en verbod, verlangen en begrenzing. Wat er gebeurt als er spanning rondom eten ontstaat, want we hebben het hier natuurlijk over eten, spanning rondom eten, dan activeert dit een primitief deel van je brein. Het deel van je brein waar die primaire behoefte aan voedsel in je DNA gecodeerd zit als iets wat geen spanning verdraagt.

Want als er spanning rondom eten ontstaat, kan dat voor dit deel van je brein maar één ding betekenen en dat is dat er een gebrek aan voedsel is of een gebrek aan voedsel dreigt. En dat is een direct gevaar, een directe, levensbedreigende situatie. En wat dit deel van je brein doet zodra het spanning rondom voedsel signaleert, is jouw onmiddellijk stimuleren om te eten, naar eten te verlangen, naar eten op zoek te gaan en het op te eten als je het vindt. Dat is de kracht van primair gedrag. De kracht van een primaire levensbehoefte, zoals eten. Een primitief deel van je brein waakt daarover. En zodra het spanning rondom voedsel waarneemt, interpreteert het dat als een gebrek aan voedsel of een dreigend gebrek aan voedsel. En wat gebeurt er nu op het moment dat jij dus aan eten denkt wat je niet hebben mag en verlangen voelt en spanning tegelijk. De spanning van het mag niet, dit mag ik niet eten. Dan wordt dit deel van je brein actief en het activeert verlangen in jou wat dat verlangen naar dat eten alleen maar groter maakt. Waar op jij, op basis van wilskracht, zoals ons paradigma op afvallen jou dat heeft geleerd, probeert om vol te houden. Met andere woorden je probeert je verlangen te onderdrukken. Je gaat er tegen in met je wilskracht, precies zoals je is geleerd door dat paradigma. 

Dit creëert spanning. Jouw verlangen is groter geworden naar dat eten wat je niet hebben mag. Jij zet daar wilskracht tegenover en duwt terug wat dit deel van je brein interpreteert als gebrek aan voedsel waarop het jouw verlangen naar dit eten nog groter maakt. Met andere woorden de spanning vergroot, je verlangen vergroot en jij moet het op wilskracht allemaal de baas zien te blijven.

Mijn conclusie is geweest dat je hiermee in een strijd met eten belandt en in gevecht met je eigen brein raakt. Jij probeert met wilskracht je eigen primaire behoefte aan voedsel te bedwingen, maar omdat we het hier hebben over een primaire behoefte, zal je brein nooit opgeven en loslaten. Daar waar het die dreiging ervaart, zal het er altijd alles aan doen om jou te manipuleren om te eten. En iedereen die een strijd met eten ervaart die ooit op wilskracht dit gevecht met zichzelf is aangegaan, die hoort dit nu en je herkent het. Je weet precies waar ik het nu over heb. Je hebt een brein wat continu bezig is met een verlangen naar eten. Dat is waar je last van hebt. Je kan de hele middag vergaderen en je willen concentreren op het gesprek waar je in zit. Je kan in een communicatietraining zitten. Jouw brein is de hele dag bezig met die koekjes die in de pantry staan, bij de koffie en de thee.

Het leidt je af, t Is heel vervelend en het zeurt en het trekt en je gedachten cirkelen iedere keer terug naar dat verlangen naar dat eten, wat je probeert op wilskracht te onderdrukken. Maar als je brein eenmaal vermoeid is door die vergadering, door die communicatietraining, door de kinderen met wie je een middag naar het zwembad bent, Wat het ook is, de inspanningen die je levert gedurende de dag, die onttrekken energie aan je en daarmee ook aan de energie die je nog overhoudt om op wilskracht dat verlangen naar eten te onderdrukken. En wat je hebt ervaren is dat daar waar je die energie op een gegeven moment onvoldoende hebt, wint het primitieve deel van je brein en je eet. Je eet. ‘s Ochtends was je nog steevast van plan om die leefregels van je dieet te volgen. ‘s Middags daar, aan het eind van de middag, hoor je jezelf niet alleen patat voor de kinderen kopen, maar ook voor jezelf. Terwijl je voelt dat je niet eens honger hebt, want in je tas had jij die prachtige salade voor je dieet meegenomen. En dit is dat moment waarop je denkt waar ben ik mee bezig? Ik heb zo mijn best gedaan om die salade klaar te maken. Het is nog maar dag drie van dit dieet. Wat ben ik aan het doen? En je begrijpt niet van jezelf wat hier gebeurt.

Ik vind het zo waardevol voor je als je kan zien dat wat hier speelt primair gedrag is. En dat primaire gedrag zal altijd geactiveerd worden zodra jij de spanning voelt tussen verlangen naar eten en de gedachte dat je het niet mag hebben. Restrictie, de begrenzing van een dieet en de botsing met je verlangen naar dat verboden eten creëert een spanning, wat maakt dat je verlangen daarnaar alleen maar groter wordt.

Die primaire behoefte om te overleven. Die is zo krachtig dat je met vuur speelt als je daar continu tegen ingaat en het gevecht mee aangaat. En het vraagt, en dat is mijn overtuiging, om kennis en beleid. Als je eetgedrag, als je primair gedrag zoals eten wilt veranderen. Als je primair gedrag zoals eten wilt veranderen, vraagt dat om specifieke kennis en beleid. Wilskracht is geen van beiden. Wilskracht zegt alleen maar doe je best. Als dit bij je kan landen, als je dit kan zien begrijp je dat dit systeem faalt. Het wilskrachtmodel werkt niet. Primair gedrag verander je niet met gewoon harder trappen. Gewoon harder je best doen. Het is alsof je op een fiets zit, zonder ketting en zonder stuur. Je kan niet creëren waar je naar verlangt. Je kan niet komen waar je wilt zijn door alleen maar heel hard te trappen. Want je wint het niet van een primaire levensbehoefte die spanningen ervaart en onder druk staat. 

Als je niet naar eten verlangt, ontstaat dit hele probleem niet. Het dieet op zich is geen probleem zolang jij het niet ervaart als een goed fout situatie. Dit mag, dat niet. Dit is slecht, dat is goed. Zodra je restrictie ervaart en een spanning waar jouw verlangens niet op één lijn liggen, met andere woorden als je eten niet hebben wilt, dan maakt het niet uit. Dat je van het één aankomt en van het ander afvalt. Dat het een goed voor je is en het ander niet gezond voor je is. Als je t ook niet hebben wilt is dat geen probleem want je verlangt er niet naar. Maar als je er wel naar verlangt en denkt o, maar dit mag ik niet eten, dan beland je in dit probleem en je speelt met vuur. En wat je nodig hebt is een aanpak voor blijvend gewichtsverlies wat dit vuur niet aanwakkert.

Op wilskracht blaas je zuurstof naar de vlammen. En hoe harder hoe meer. En dat is hoe ik zelf in een enorm gevecht met eten ben beland. En de mensen die in mijn programma zitten allemaal ooit in een strijd met eten zijn beland in meerdere en mindere mate. Ze hebben allemaal deze ervaring dat die begrenzing, het volgen van regels op wilskracht, terwijl je wel naar eten verlangt wat je op dat moment niet hebben mag, tot dit gevecht leidt. En het lastige van het paradigma is dat je gelooft dat het niet aan het dieet ligt, maar dat jij gewoon te weinig wilskracht hebt.

En wat ik je wil laten zien is dat dit model faalt. Dit paradigma werkt niet. En onze dieetcultuur is aan vernieuwing toe, hopeloos aan vernieuwing toe. Je hebt een heel nieuw paradigma nodig. Verlangen naar eten laat zich niet onderdrukken. Verlangen naar eten laat zich alleen verkleinen. En je wilt een aanpak voor blijvend gewichtsverlies die dit gevecht met je eigen brein niet activeert, die jouw brein niet frustreert. Jouw primitieve brein niet frustreert en niet alarmeert.

En hoe voorkom je dat? Door verlangen te verkleinen in plaats van te onderdrukken. Op het moment dat je eten niet hebben wilt, ontstaat dit hele probleem niet. En hoe kan je dat voor jezelf creëren? Eten niet willen. Door een fijne relatie met eten te creëren en de focus te leggen op die relatie in plaats van aan symptoombestrijding te doen, waarbij je over de relatie die je nu met eten hebt alleen maar leefregels heen plakt die je op wilskracht volgt.

Mijn stelling, mijn uitgangspunt in de Etenslessen is dat je een relatie met eten hebt. En nu komen we bij nog een ander heel belangrijk punt. Dat paradigma op afvallen, afvallen is iets wat je gewoon graag genoeg moet willen. Je combineert een dieet met wilskracht, veronderstelt dat de relatie die je met eten hebt alleen fysiek is.

Hoe komen we bij die aanname? Omdat je alleen maar kennis krijgt over voeding. Zodra je wilt afvallen krijg je een dieet of een levensstijl dieet of een dieet wat gericht is op gewichtsverlies. En dat gaat altijd over voeding. Het zijn leefregels met betrekking tot voeding. En hierdoor doe je de aanname dat jouw relatie met eten fysiek is. Iets wat zich afspeelt tussen jouw lichaam en je bord. En op wilskracht regulier je die relatie, die fysieke relatie. Ik zeg dat dit niet klopt. Die hele aanname is een misvatting. De relatie die je met eten hebt is niet alleen fysiek, maar die is ook emotioneel. Vanaf het moment dat je moedermelk drinkt, gaat eten ook over veiligheid, liefde, geborgenheid, verbinding, connectie. En in het gezin waarin je opgroeit krijgt die relatie verder vorm en wordt het ook een mentale relatie. Je krijgt regels aangeleerd over eten. Dat eten iets is waar je dankbaar voor moet zijn. Dat je het niet mag verspillen. Dat je ervoor moet oppassen dat je niet dik wordt. Dat het een beloning is. Een traktatie. Dat eten de avond gezellig maakt. Dat je daar je weekend mee viert. Jouw relatie met eten is niet louter fysiek. Die is net zo goed emotioneel en mentaal. En als je blijvend gewichtsverlies wilt realiseren, heb je een aanpak nodig die jouw hele relatie met eten meeneemt. Wat je denkt, wat je voelt en wat je eet. Dus je hebt twee dingen nodig. 

Afvallen op wilskracht werkt niet, is een gebroken systeem. Het heeft nooit gewerkt. Het kan niet werken. Het brengt je in een strijd met eten. Het veroorzaakt een gevecht met je eigen brein. Wat je nodig hebt is een aanpak die rekening houdt met het feit dat eten primair gedrag is waar je geen spanning op wilt creëren. Je wilt spanning voorkomen en als er al spanning is, die spanning oplossen. En dat doe je door te voorkomen dat je eten niet hebben mag, maar door ervoor te zorgen dat je eten niet hebben wilt. En dat is mentaal werk en emotioneel werk. En de relatie die je met eten hebt is zowel fysiek als emotioneel en mentaal. Eten en wat je eet en hoe je lichaam daarop reageert, is het fysieke aspect van jouw relatie met eten. Maar dat kun je niet veranderen op wilskracht door jezelf een setje regels te geven met do’s en don’ts. Dat kun je alleen veranderen door jouw verlangens te veranderen in samenwerking met je lichaam. En dat is de reden waarom mijn klanten zo succesvol zijn. Dat is de reden waarom ze voortdurend in de community posten: ik ben zo blij dat ik deze stap heb gezet. Dit voelt zo goed wat ik nu aan het doen ben. Er valt zoveel op zijn plaats. Nu zie ik eindelijk het grotere geheel. Nu klopt het eindelijk. Nu heb ik die fiets met een ketting en een stuur.

En daardoor voelt het toepassen van mijn aanpak ook zoveel beter. Omdat je nu werkt aan de oorzaak. Je verandert jouw relatie met eten. Je maakt je verlangen naar overeten kleiner. Je bevecht het niet. Waardoor je geen zuurstof naar de vlammen blaast van dat primitieve brein dat geen spanning verdraagt. Het is een verademing om dit te doen omdat je nu ineens voelt ah, dus zo kan het ook voelen. En daarmee kun je het heel goed vergelijken met een liefdesrelatie.

Als je een liefdesrelatie hebt die door zwaar weer gaat, niet goed voelt, dan kun je daar niet op wilskracht afspraken overheen plakken en daar die relatie mee fixen. Kan nooit werken. Wat je nodig hebt is communicatie over dat wat de conflicten in die relatie veroorzaakt. En als je daar aan werkt, creëer je een fijne relatie die goed voelt, waar je van houdt en waar je oud mee wilt worden. En die voelt nooit als volhouden. Een fijn huwelijk voelt niet als volhouden. Je bent het niet aan het volhouden. En precies zo’n relatie met eten wil je ook hebben. En zo werkt het ook. Het creëren van een fijne relatie werkt exact hetzelfde. Samenwerking met je lichaam, het kijken naar wat je denkt, kijken naar wat je allemaal gelooft, over eten en over afvallen en dat gevecht waar je misschien in zit. Aandacht besteden aan wat je dan voor jezelf wilt creëren. Wat je dan wel wilt. Wat jouw definitie is van een fijne relatie met eten. Het is zo effectief. Het werkt zo goed als je dit doet. Zodra je dit pad op gaat, valt het allemaal voor je op zijn plaats.

Afvallen op wilskracht werkt niet. Het heeft nooit gewerkt en het kan niet werken. Omdat eten primair gedrag is. En als je primair gedrag zoals eten wilt veranderen, vraagt dat om kennis en beleid. Het vraagt om een beleid wat daar rekening mee houdt en geen spanning voor jou veroorzaakt. En waar die spanning er al is, die oplost. En dat is zo mooi van het creëren van een fijne relatie met eten. Het lost die spanning op en daarom is het zo verademing en zo fijn om te doen. En daarom zijn mijn klanten zo ontzettend blij. En het duizelt ze in het begin omdat ze denken: oh oké, wacht even. Wat ben ik waanzinnig veel aan het leren hier. Er gaat ineens zo’n wereld voor me open. Maar nu merk ik ook hoe goed het voelt om te kunnen werken aan die relatie. Om te kunnen zien hoe ik daar invloed op uitoefen. In plaats van mezelf alleen maar op wilskracht onder druk zetten. 

Dus met Etenslessen en met het boek wat ik nu schrijf geef ik je een heel nieuw paradigma op afvallen. Ik wil daarmee een bijdrage leveren aan de noodzakelijke verandering in onze dieetcultuur, omdat het ondermijnend is voor onze geestelijke en lichamelijke gezondheid. Om dit paradigma, dat oude paradigma wat niet werkt, dat gebroken wilskrachtmodel, om dat nog langer aan te hangen. Het is gedateerd, het heeft nooit gewerkt en ik wil het ontmantelen.

En ik wil dat jij gaat zien dat het dus al die tijd niet aan jou lag, dat het daar niet mee is gelukt.

Als je eraan toe bent om die fijne relatie met eten te creëren, 9 november gaan we van start. Meld je aan voor mijn wachtlijst via etenslessen.com. Daar zie je mijn wachtlijst staan. Meld je daarvoor aan, dan nodig ik je uit voor de gratis training, een introductie op dat hele programma en op die methodiek en de principes die je in mijn programma leert. En dan gaan we dat doen. Jouw fijne relatie met eten creëren. Ik verheug me op alles wat je dan brengt. Je herkent jezelf niet meer terug. Tot volgende week.

Het heeft mijn leven zo veranderd. Er is echt een Marjena voor en een Marjena na. En ik ben dol op de leider in mij, want ze zorgt zo goed voor mij. En daar mee zo goed voor haar omgeving. Ik kan zo goed sturen op mijn leven en er kunnen zich dingen voordoen in mijn leven waarvan een ander zou zeggen: oh wow, dat is pittig zeg! Ja, maar mijn zelfzorg lijdt er niet onder. Nooit niet. Zo goed, zo fijn, zo stabiel en betrouwbaar voor mijzelf en voor mijn omgeving. En dan hoef je niet te overeten.

I love it. Voel je de kans? Voel je de liefde? De kracht waarmee ik dit zeg? Laat het bezinken. Laat het op je inwerken en doe er iets mee. En als je het lastig vindt om dit te ontwikkelen, kom in Etenslessen, want hier doen we het met elkaar. We doen het samen en het is zo boeiend en zo opwindend. Iedereen voelt het, zo voelt, zou die veranderingen en observeert die bij elkaar en raakt daardoor geïnspireerd. Het is fantastisch. Ja, kom dat halen. Ik ben er volgende week weer bij. Fijne dag. Tot dan!